Globalno tržište baterija beleži ubrzan razvoj usled naglog rasta potražnje i pada cena. Prema najnovijem izveštaju Međunarodne agencije za energiju (IEA), 2024. godina predstavlja prekretnicu u industriji baterija, jer je potražnja prvi put premašila 1 teravat-sat (TWh). Istovremeno, prosečna cena baterije za električna vozila pala je ispod 100 dolara po kilovat-satu, što označava prag isplativosti u poređenju sa konvencionalnim automobilima.
Kina na čelu globalne proizvodnje
Kina trenutno dominira globalnim tržištem baterija, proizvodeći više od tri četvrtine ukupne količine. Prosečne cene baterija u Kini su 2024. godine opale za 30 odsto, što ih čini jeftinijim za više od 30 odsto u odnosu na Evropu i 20 odsto u odnosu na Severnu Ameriku. Pad cena poslednjih godina rezultirao je time da su mnoga električna vozila u Kini sada jeftinija od konvencionalnih modela.
Veliki obim proizvodnje pruža prednost Kini na tržištu, pri čemu je Kina proizvela više od 70 odsto svih baterija za električna vozila ikada proizvedenih. Njihov fokus bio je stavljen na jeftinije litijum-gvožđe-fosfatne (LFP) baterije, koje sada čine polovinu globalnog tržišta. Osim toga, imaju veliki broj proizvođača (preko 100), što je dovelo do smanjenja profitnih marži i konkurentnih cena, kao i razvijen ekosistem lanca snabdevanja i specijalizovani kadar.
Pročitajte još:
- Istraživanje otkriva kojim električnim vozilima su vlasnici najzadovoljniji
- Vujović: Nastavljamo sa subvencijama za električna vozila i u 2025. godini
- EU uvodi više carine na kineska električna vozila – slede li trgovinske tenzije?
Izazovi za Evropu i SAD
Za razliku od Kine, evropski proizvođači se suočavaju sa brojnim izazovima. Troškovi proizvodnje su u proseku 50 odsto viši nego u Kini, a mnogi proizvođači odlažu ili otkazuju planove proširenja zbog neizvesne profitabilnosti. Bankrot švedske kompanije Northvolt, najveće evropske investicije u domaću proizvodnju baterija, ukazuje na poteškoće u konkurenciji sa azijskim proizvođačima. Ipak, neke korejske kompanije su počele da ulažu u proizvodnju LFP baterija u Evropi kako bi smanjile jaz u cenama.
U Sjedinjenim Državama, proizvodni kapaciteti su udvostručeni od 2022. godine zahvaljujući poreskim podsticajima, ali domaća proizvodnja komponenti baterija i dalje zaostaje. Većina anoda i katoda se uvozi, što ograničava samostalnost američke industrije.
Dok Kina dominira, Japan i Južna Koreja ostaju ključni igrači sa značajnim investicijama u inostranstvu. Istovremeno, jugoistočna Azija i Maroko pojavljuju se kao novi proizvodni centri. Kineske investicije u Indoneziji već su rezultirale početkom proizvodnje baterija i grafitnih anoda, dok Maroko, sa najvećim rezervama fosfata, privlači velike investicije u proizvodnju komponenti za LFP baterije.
Uprkos trenutnoj dominaciji Kine, proizvodnja baterija se brzo širi širom sveta. Korejski i japanski proizvođači će nastaviti da ulažu u nove tehnologije, dok će evropske i američke kompanije pokušavati da smanje troškove i razviju sopstvene kapacitete.
Energetski portal
