U centralnom delu Srbije smešteno je naselje srednjevekovnog porekla – Lapovo. Kraljevskim ukazom, nekada veliko srpsko selo, 1896. godine proglašeno je za varošicu. Danas se deli na dva kraja, Gornji kroz koji prolazi Carigradski drum, i Donji kroz koji prolaze Svilajnački drum i pruga Beograd–Niš–Skoplje–Atina.
Opština Lapovo, nekada poznata kao Hlapova poljana, smeštena je između tri reke, Velike Morave, Rače i Lepence, i na raskrsnici puteva koji povezuju srednju Evropu i Bliski Istok. Ima izuzetan geografski položaj koji je čini poprištem dinamičnog ekonomskog razvoja. Ipak, kako danas ne možemo govoriti o razvoju bez da mu dodamo pridev „održivi“’, zanimalo nas je na koji način opština Lapovo usklađuje veliki priliv domaćih i stranih investitora sa merama za zaštitu životne sredine. O ovome smo razgovarali sa predsednikom opštine Lapovo, Bobanom Miličićem.
EP: Zaštita životne sredine prepoznata je kao prioritet svuda u svetu, pa su ulaganja u obnovljive izvore energije, pošumljavanje i borbu protiv zagađenja sve veća. Koliko je ovo pitanje važno za Opštinu Lapovo?
Boban Miličić: Pitanje zaštite životne sredine je od velikog značaja svuda u svetu, samim tim i u opštini Lapovo. Prelazak na korišćenje obnovljivih izvora energije i odgovoran odnos prema životnoj sredini uopšte jako je bitan, kako zbog nas samih, tako i zbog generacija koje dolaze. Energije sunca i vetra su neiscrpne i to svakako treba iskoristiti u skladu sa budžetskim mogućnostima. Jedna od ideja kojom se naša Opština vodi je i pošumljavanje lokacija na kojima je to izvodljivo.
EP: Aerozagađenje je nesumnjivo najveći ekološki problem u Srbiji, naročito u zimskim mesecima kada je koncentracija suspendovanih čestica i po nekoliko puta veća od dozvoljene. Kako se Opština Lapovo nosi sa ovim problemom? Da li su u planu zamene ložišta na fosilna goriva onim koja koriste ekološki prihvatljive energente?
U fokusu:
Boban Miličić: Aerozagađenje predstavlja veliki ekološki problem, posebno u zimskim mesecima. Jedno merenje, sprovedeno na teritoriji Opštine pokazalo je da u zimskim mesecima korišćenje fosilnih goriva dovodi do povećane zagađenosti vazduha, posebno u centru Lapova. Kako u opštini Lapovo kontinuirano praćenje kvaliteta vazduha ne postoji, prvi i neophodan korak koji je potrebno sprovesti u cilju utvrđivanja kvaliteta vazduha, jeste njegov monitoring. Kako bi uticala na ekološku svest građana, opština Lapovo je ove godine sa Ministarstvom rudarstva i energetike potpisala ugovor o sufinansiranju programa energetske sanacije stambenih zgrada, porodičnih kuća i stanova, čijim sprovođenjem će građanima biti omogućeno da uz sopstvena sredstva, subvencije države i Opštine direktno doprinesu očuvanju kvaliteta životne sredine. Sprovođenjem planiranih mera energetske efikasnosti, doprineće se smanjenju rasipanja postojeće energije i pribavljanju iste iz obnovljivih izvora energije.
EP: Više zelenih površina garantuju zdraviji vazduh i obnovu biodiverziteta. Koliko je Opština Lapovo posvećena pošumljavanju i šta nam možete reći o nedavno sprovedenim akcijama ili onima koje vas očekuju?
Boban Miličić: Na teritoriji opštine Lapovo je, uz pomoć društveno odgovornih kompanija, prošle godine sprovedena akcija pošumljavanja na više lokacija, a taj trend je planirano da se nastavi i u budućnosti. U akciju pošumljavanja bile su uključene i predškolske i školske ustanove, sve u cilju podizanja svesti mladih o značaju očuvanja životne sredine. Takođe, opština Lapovo se više puta odazvala pozivu NVO Zeleni razvojni centar, koja kroz akciju „Posadi svoj hlad“ građanima dodeljuje besplatne sadnice, i na taj način sprovela organizovanu podelu sadnica velikom broju zainteresovanih građana.
EP: Divlje deponije „na svakom koraku“ ne samo što ruže izgled naše zemlje, već predstavljaju i ozbiljan ekološki problem čije rešavanje zahteva angažovanje svih aktera društva. Da li i na teritoriji Opštine Lapovo ima divljih deponija i na koji način se ovaj problem rešava?
Boban Miličić: Opština je svesna problema postojanja divljih deponija, te u skladu sa tim preduzima i odgovarajuće mere kako bi ovaj problem bio rešen. Svake godine se izdvajaju određena budžetska sredstva za čišćenje postojećih deponija. Prošle godine izvršena je delimična sanacija najveće od njih, a sa radovima se nastavilo i u ovoj godini. U saradnji sa kompanijom FCC EKO d.o.o koja se bavi upravljanjem otpada na teritoriji Opštine, sprovodi se „prolećno“ i „jesenje“ čišćenje. Na određenim lokacijama se postavljaju „kade“ za prikupljanje krupnijeg i kabastog otpada, kako bi se građanima olakšalo odlaganje istog i smanjila mogućnost njegovog odlaganja na nedozvoljenim lokacijama. Takođe, Opština redovno ispunjava svoju godišnju obavezu dostavljanja evidencije divljih deponija na svojoj teritoriji Agenciji za zaštitu životne sredine. Značajan doprinos smanjenju zagađenja životne sredine na ovaj način je i donacija Ministarstva za zaštitu životne sredine u vidu 13 plastičnih kontejnera zapremine 1.100 litara i 490 kanti za smeće zapremine 240 litara, čijom upotrebom će takođe biti smanjeno nelegalno odlaganje otpada.
Intervju vodila: Milena Maglovski
Tekst u celosti možete pročitati u Magazinu Energetskog portala OBNOVLJIVI IZVORI ENERGIJE.
