Uprava za veterinu na svom zvaničnom sajtu objavila je Program za unapređenje upravljanja sporednim proizvodima životinjskog porekla (SPŽP) za period od 2020. do 2024. godine. Ovim programom uređuje se upravljanje SPŽP, po prvi put, u skladu sa Strategijom poljoprivrede i ruralnog razvoja Republike Srbije za period 2014-2024 godine („Službeni glasnik RS”, broj 85/14).
Srbiju je već ‘protresla’ vest pojave afričke kuge svinja, najpre u selima oko Mladenovca, sredinom prošle godine, pa o njenom ponovnom eskaliranju u selima Borskog i Pirotskog okruga. Radi mere prevecije od daljeg širenja zaraze, mnoge domaće svinje su eutanazirane. Najveći problem nastao je oko odlaganja njihovih leševa.
Ako se dozvoli da takve leševe i njihove delove raznose psi ili druge životinje, uzročnici oboljenja mogu da se raznesu na veće udaljenosti i da tako kontaminiraju zemljište. Na taj način dolazi do stvaranja novih distrikta, kao u slučaju antraksa i šuštavca, koji predstavljaju veliku dugogodišnju opasnost za životinje tog područja, ali isto tako i za zdravlje ljudi. Druge zarazne bolesti kao što su slinavka i šap, klasična kuga svinja, afrička kuga svinja i nodularni dermatitis takođe se mogu širiti preko SPŽP.
Na teritoriji Republike Srbije još uvek se ne sakuplja ukupna količina proizvedenih ostataka životinjskog porekla. Iz objekata za uzgoj životinja sakupljanje uginulih životinja se vrši na osnovu ugovora, uglavnom sa operaterima u objektima za preradu.
Pročitajte još:
Sa gazdinstava većeg kapaciteta, ukupan broj uginulih životinja se uglavnom sakuplja i prerađuje. Sa farmi manjeg kapaciteta i gazdinstava ukupan broj uginulih životinja se još uvek ne odnosi u odgovarajuće objekte. Postoje logističke poteškoće da se sve ove farme uvežu u sistem sakupljanja i prerade, zbog velikog broja i zbog toga što se pojedine farme nalaze u planinskim područjima. Međutim, učešće ovih farmi u ukupnom broju grla je malo.
Jedinica lokalne samouprave dužna je da sprovodi sve aktivnosti svih u lancu upravljanja SPŽP, od njihovog nastajanja preko rukovanja, prerade i postupanja do njihovog neškodljivog uklanjanja propisane su Zakonom o veterinarstvu.
Na teritoriji Republike Srbije od ukupnog broja objekata za sakupljanje leševa životinja samo su dva zadovoljavajućeg kapaciteta. Jedan objekat je u Vršcu, jedan u Kikindi i angažovani su za poslove zoohigijenske službe na teritoriji tih jedinica lokalne samouprave. Dalje u programu se navodi da sporedni životinjski proizvodi se ko-spaljuju u objektima za ko-spaljivanje koji su instalirani u okviru objekata za klanje, kojih ima ukupno 1733. Pored ko-spaljivanja u objektima za klanje, SPŽP se spaljuje i u pećima koje su instalirane u VSI34 „Niš” u Nišu, i još u dva objekta u privatnom vlasništvu, u kom slučaju se ne koristi energija SPŽP.
Ko-spaljivanje mesno-koštanog brašna vrši se i u četiri objekta, i to: dve ciglane, jednoj cementari i u jednom objektu iz oblasti hemijske industrije, koji su upisani u Registar odobrenih objekata. VU „Napredak”, Ćuprija u Ćupriji ima izgrađen objekat za kospaljivanje SPŽP i mesno koštanog brašna, čiju izgradnju je finansiralo ministarstvo nadležno za poslove veterinarstva, navodi se u tekstu programa.
Trenutno, pored zakopavanja u opravdano udaljenim područjima, radi prevazilaženja nemogućnosti da se celokupna količina sporednih proizvoda životinjskog porekla sakupi radi prerade, zakopavanje je dozvoljeno samo u slučaju ako su objekti za preradu pretrpani ili preopterećeni, što će se izmeniti sa stavljanjem u funkciju privrednog društva „Energo-zelena d.o.o. Inđija” objekta za preradu materijala Kategorije 1. Zakopavanje na stočnom groblju postoji samo u Negotinu.
Na osnovu uslova Evropske unije izvršiće se procena postojećih objekata i njihovo unapređenje do dostizanja uslova kojim se garantuje u potpunosti ispunjenost uslova za izgradnju i opremanje objekata u kojima se posluje sa SPŽP, kako je navedeno u programu.
Izvor: Agroklub.rs
