Od formiranja Ministarstva zaštite životne sredine 2017. godine, zaključno sa 12. junom 2020. godine, kada je Vlada Srbije, usvojila Uredbu o proglašenju Specijalnog rezervata prirode „Kalenić”, povećana je ukupna površina zaštićenih područja sa 575 310,00 ha, odnosno 6,51 odsto ukupne površine Republike Srbije, na 678.196 ha, što iznosi 7,66 odsto ukupne površine Republike Srbije.
Proglašeno je 15 novih zaštićenih područja od nacionalnog interesa čime je broj zaštićenih područja u Republici Srbiji povećan na 471, od čega je 87 područja od nacionalnog interesa.
Strateški cilj Republike Srbije, koji je predviđen i Prostornim planom Republike Srbije, jeste i povećanje površine pod zaštitom na 12 odsto teritorije.
Zaštićena područja su najbolji „alat“ kojim se vrši zaštita prirode i kojim se direktno štite divlje biljne i životinjske vrste, odnosno uspostavljanjem zaštićenih područja znatno se postiže očuvanje biodiverziteta. Ta područja su najuočuvaniji i najistaknutiji reprezenti biološke raznovrsnosti i divljine, geografskih i geoloških znamenitosti i lepote prirode naše zemlje.
Zaštićena područja predstavljaju žive pejzaže, koji se ne mogu stvarati bez lokalnog stanovništva, koje tu ostvaruje svoje ekonomske planove i kvalitet života, naravno, sve u skladu sa zahtevima očuvanja prirode i održivog razvoja.
Održivi razvoj upravo i podrazumeva upravljanje svim resursima, na način koji zadovoljava ekonomske, društvene i estetske potrebe lokalnog stanovništva.
Pročitajte još:
Radi očuvanja prirode u zaštićenim područjima primenjuje se trostepeni režim zaštite i to: režim zaštite I stepena, kao režim stroge zaštite, režim zaštite II stepena ili režim aktivne zaštite, i režim zaštite III stepena, kao slobodniji režim zaštite sa kontrolisanim korišćenjem prirodnih resursa i prostora.
Park prirode „Radan” stavlja se pod zaštitu, kao prirodno dobro od izuzetnog značaja i svrstava se u Ι kategoriju zaštite. Površina Parka prirode „Radan” iznosi 41.312,66 ha i obuhvata opštine Kuršumlija, Bojnik, Lebane, Medveđa i Prokuplje.
Park prirode „Radan” odlikuje se izrazito geološkom i predeonom raznovrsnosnošću, a naročito izrazitim oblicima vulkanskog reljefa. Ima posebnu vrednost za region južne Srbije, izražene biološke raznovrsnosti, atraktivne geomorfologije, stvorenih kulturnih obeležja, osobenosti graditeljstva i tradicionalnog načina života lokalne zajednice. Pored Spomenika prirode „Đavolja varoš” i Caričin grad se ističe kao izuzetan kulturno-istorijski spomenik, zaštićen od strane nadležnih institucija.
Specijalni rezervat prirode „Pašnjaci velike dropljeˮ stavlja se pod zaštitu, kao prirodno dobro od izuzetnog značaja i svrstava se u Ι kategoriju zaštite. Površina Specijalni rezervat prirode „Pašnjaci velike dropljeˮ iznosi 6.779,77 ha i obuhvata teritoriju grada Kikinde i opština Čoka i Novi Kneževac.
Specijalni rezervat prirode „Pašnjaci velike dropljeˮ, odlikuje jedinstveni iskonski mozaik stepskih, slatinskih i močvarnih staništa i jedina preostala populacija velike droplje (Otis tarda) u Republici Srbiji. Usled izmene, nestanka i rasparčavanja nekadašnjih prirodnih prostranstava koja su im pružala uslove za život, velikim dropljama se drastično smanjuju brojnost i rasprostranjenje. Ove krupne i osetljive ptice teško opstaju u uslovima intenzivne obrade zemlje i uzurpacije prostora. Drastičan pad populacije i stalna opasnost u kojoj se nalaze, uvrstila ih je na listu najugroženijih vrsta na planeti – Crvenu listu IUCN, kao i na listu vrsta zaštićenih prethodno kao prirodne retkosti, a sada kao strogo zaštićene vrste u Srbiji.
U cilju očuvanja poslednjeg utočišta ove vrste u našoj zemlji, kao i njenih najvrednijih staništa, 1997. godine je uspostavljeno zaštićeno prirodno dobro na površini od 979,4394 hektara. Rezultati višegodišnjeg rada na praćenju stanja i borbi za očuvanje i unapređenje jedine populacije ove vrste u Srbiji, ukazali su da je prostor na kome se odvija aktivnost velikih droplji mnogo širi od prvobitno zaštićenog područja. U cilju očuvanja jedinstvene populacije velike droplje i njenog staništa u Srbiji, donet je novi akt o zaštiti šireg područja
Strogi rezervat prirode „Kalenićˮ stavlja se pod zaštitu, kao prirodno dobro od izuzetnog značaja i svrstava se u Ι kategoriju zaštite. Površina Strogog rezervata prirode „Kalenićˮ iznosi 2 ha i nalazi se na teritoriji opštine Rekovac. Strogi rezervat prirode „Kalenićˮ karakteriše retka i jedinstvena klimatogene šumska zajednica sladuna i cera (Quercetum farnetto-cerris) starosti oko 100 godina, koja predstavlja i značajno stanište strogo zaštićenih vrsta faune ptica kao što su mišar, šumska sova, veliki šareni detlić, kos, drozd imelaš, velika i obična siva senica, brgljez i dr.
Pročitajte više OVDE!
Izvor: Ministarstvo zaštite životne sredine
