Akcija „Jeste li ih videli?“ koju Ministarstvo zaštite okoline i energetike Hrvatske sprovodi s ciljem uključivanja javnosti u određivanje rasprostranjenosti vrsta i podizanja svesti o važnosti njihovog očuvanja, proširuje se na plemenitu perisku, saopšteno je.
Pročitajte još:
Ovom se akcijom poziva javnost da dojavi lokacije na kojima su opažene periske, kao i fotografije i informacije o prisutnosti uginulih i živih jedinki, s ciljem praćenja stanja populacije periski koja je trenutno pod visokim rizikom od izumiranja u celom Sredozemnom moru.
Lokacije periski mogu se poslati na adresu vrste@mzoe.hr ili putem onlajn obrasca za dojavljivanje kojem se može pristupiti putem ove poveznice na mrežnim stranicama Zavoda za zaštitu okoline i prirode Ministarstva zaštite okoliša i energetike. Isti obrazac dostupan je i putem QR koda na letku.
Primljene dojave moći će se pregledati na Bioportalu gde su dostupni i podaci o utvrđenim lokacijama periski koji su do sada prikupljeni u saradnji sa naučno-stručnom zajednicom i zainteresovanom javnošću.
Plemenita periska je najveći mediteranski školjkaš, endem Sredozemnog mora. Rasprostranjena je u celom Jadranu i ima važnu ulogu u ekosistemu kao filtrator mora. Na njenim ljušturama obitavaju brojne vrste.
Tokom jeseni 2016. godine na obali Španije zabeležene su pojave masovnog pomora plemenitih periski. Prva potvrda o pojavi zaraze u Hrvatskoj dobijena je u maju 2019. godine. Zaraza se proširila do Istre što potvrđuje činjenicu kako je zaraza zahvatila čitavi hrvatski deo Jadrana. Uzročnik masovnog pomora periske nije u potpunosti poznat. Mogući uzročnici masovnog pomora plemenitih periski su Haplosporidium pinnae, parazit iz grupe heterotrofnih protista (Sporozoa) koji parazitira u tkivu plemenite periske, kao bakterija Mycobacterium sp. Ipak, još nije utvrđeno jesu li to glavni i jedini uzročnici koji dovode i do 100 odsto smrtnosti periski na pojedinim lokalitetima.
Zbog svega navedenog, Zavod za zaštitu okoline i prirode Ministarstva zaštite okoline i energetike radi na utvrđivanju stanja i progresije zaraze populacija periski u hrvatskom delu Jadrana i na pripremi i sprovođenj mera očuvanja u saradnji s relevantnim naučnim i stručnim institucijama, javnim ustanovama za upravljanje nacionalnim parkovima i parkovima prirode i pojedinim županijskim javnim ustanovama za upravljanje zaštićenim prirodnim vrednostima.
U aktuelnoj situaciji nužno je identifikovati lokacije s periskama koje zaraza još nije zahvatila, kao i one u kojima su i dalje prisutne žive jedinke. Žive jedinke u zoni zaraze predstavljaju potencijalno otporne jedinke, koje bi mogle biti osnova za prirodnu obnovu populacije periski u Jadranskom moru.
