Odlukom Izvršnog saveta Organizacije Ujedinjenih nacija za obrazovanje, nauku i kulturu (Unesko), područje Đerdapa je upisano na listu svetskih geoparkova. Geoparkovi su jedinstvena geografska područja koja odlikuju lokaliteti i pejzaži od međunarodnog geološkog značaja sa izuzetnim prirodnim i kulturnim nasleđem. Đerdap je proglašen prvim geoparkom u Srbiji, a postao je deo globalne mreže od 161 geoparka u 44 zemlje.
Proglašenje Đerdapa za geopark je rezultat višegodišnjeg rada i angažovanja državnih organa i stručnjaka. Đerdap je jedan od pet geoparkova koje je Unesko proglasio ove godine. „Ovaj status je zahtevao jedan dugogodišnji i predan rad. Ministarstvo za zaštitu životne sredine je 2014. godine, pokrenulo inicijativu, oformljena je radna grupa koju su činili stručnjaci iz relevantnih institucija i kreiran je aplikacioni dosije koji je prosleđen Unesku. Nakon prihvatanja, imali smo stručnu komisiju delegiranu od strane Uneska na terenu i sve ono što je bio prikazano u aplikaciji, trebalo je da prikažemo evaluatorima“, rekla je, gostujući u Jutarnjem programu, turizmolog Sanja Đokić.
Dodala je da je usledio pozitivan izveštaj, pa i konačna oduka o proglašenju, tako da je geološko nasleđe Srbije prepoznato na međunarodnom nivou.
„Za status geoparka potrebno je da dato područje ima geološko nasleđe od međunarodnog značaja koje mora da bude prepoznato kroz međunarodna istraživanja, naučne radove i na drugi način. Područja geoparkova se moraju isticati i bogatim prirodnim nasleđem, uključujući i biološko nasleđe, ai i kulturno-istorijskim nasleđem“, objasnio je Nikola Vuković, geolog Nacionalnog parka Đerdap i dodao je da uz sve uslove potrebna adekvatna infrastruktura.
Stene stare više od pola milijarde godina
„Kompleks Đerdapske klisure koja je velika probojnica i koja je najduža u Evropi, kompozitna je i sastoji se iz četiri manje klisure i tri kotline između njih, u ukupnoj dužini od preko 100 kilometara, to je svakako prirodna retkost i jedinstvenost u Evropi“, ispričao je Vuković i naglasio da su stene koje izgrađuju tlo, stare više od pola milijarde godina.
Ministarstvo zaštite životne sredine je 2014. godine pokrenulo inicijativu za uspostavljanje geoparkova u Srbiji, a ceo proces trajao je pet godina.
Pročitajte još:
Đerdapska klisura je najmarkantniji prirodni fenomen na području geoparka, a duž klisure otkriveni su brojni objekti geonasleđa iz gotovo svih perioda geološke istorije, nastali pre više od milijardu godina.
Đerdap je jedno od najbolje proučenih područja Balkanskog poluostrva. Istraživali su ga i još ga istražuju renomirani nacionalni i internacionalni geolozi, geomorfolozi, botaničari, zoolozi, arheolozi, istoričari i etnolozi.
Đerdap je i zvanično jedno od najstarijih naseljenih područja na tlu Evrope. Ovaj prostor bio je dom i Lepenaca, stanovnika neolitskog naselja Lepenski vir.
„Ljudi su uvek birali terene koji su im odgovarali. Raznovrsnost Đerdapa u geološkom i geografskom smislu uslovila razvoj nekoliko civiizacija na tom području a među njima su i mezolit i neolit Lepenskog Vira“, kaže Vuković.
Uključivanje lokalnog stanovništva u razvoj turizma
Đerdap je zaista jedinstven, nudi mnogo toga, i Dunav, i šetnju, i pogled, i netaknutu prirodu… Dunav je na svom putu kroz Srbiju najuži, najdublji i svakako najlepši. Ali, posetioce ovde očekuju i druge, skrivene lepote. Kroz park vode staze različitih dužina, namenjene planinarima ali i rekreativcima. Tu su i atraktivne pešačke staze i prepoznatljivi vidikovci.
„Vrlo je važno razvijati specifične geoturističke proizvode gde će se prezentovati kako geološko, tako i ostalo prirodno i kulturno nasleđe, ali i uključiti usluge i proizvode lokalnog stanovništva“, kaže, govoreći o turističkim potencijalima Đerdapa, Sanja Đokić ističući vožnju čamcem kao jednu od najatraktivnijih aktivnosti.
Osim atraktivnih predela, Đerdap poseduje pravo bogatstvo biljnog i životinjskog sveta. Naseljava ga čak 170 vrsta ptica i 55 vrsta sisara.
„Teritorija geoparka, koja hvata i zaleđe Đerdapa i nizije u okolini Golupca i Kladova, uključuje dodatnu raznovrsnost što je svakako prednost, a po meni je područje Đerdapa raznolikije upravo po živom svetu i istoriji nego geologiji. I to treba prosto iskoristiti“ kaže Vuković.
I planinski masivi Kučaj i Miroč, koji su takođe ušli u sastav Đerdapskog geoparka, poznati po lekovitim biljkama, speleološkim objektima… Celo područje je privlačno i za istraživače raznih struka.
Izvor: RTS
