U organizaciji Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture i manastira Studenica nedavno je održana, u konaku manastira, radionica povodom izrade Plana upravljanja za kulturno dobro Manastir Studenica, koje je 1986. godine upisano na UNESCO Listu svetske prirodne i kulturne baštine.
Radionica je održana sa ciljem da se, tokom zajedničkog rada i otvorene diskusije, odrede prioriteti plana upravljanja, i da se definišu buduće aktivnosti i upravljačka struktura.
Ovim povodom, okupili su se su članovi stručnog tima Republičkog zavoda, predstavnici lokalne samouprave – opštine Kraljevo, Manastira Studenica, mesne zajednice i nevladinog sektora, koordinatori zaduženi za kulturna dobra koja se nalaze na preliminarnoj Listi svetske baštine i JP „Srbijašume“ kao upravljači Parka prirode „Golija“.
Na sastanku su učestvovali i predstavnici Zavoda za zaštitu prirode Srbije: Biljana Krsteski, koordinator za zaštićena područja, Dragana Petraš, prostorni planer i Nataša Panić, rukovodilac Grupe za obrazovno-izdavačku delatnost i komunikacije.
Rad skupa otvorili su iguman manastira Studenica Arhimadrit dr Tihon (Rakićević) izlaganjem na temu „Manastir Studenica kao kulturno dobro u odnosu na Studenički tipik Sv. Save“, dr Nevena Debeljović Ristić, rukovodilac Stručnog tima za izradu Plana upravljanja, koja je govorila na temu „Sakralni pejsaž manastira Studenica – izazovi upravljanja zaštićenim područjem“, Sanja Kesić Ristić, istoričar umetnosti i član Stručnog tima, sa temom „Vrednosti i značaj kulturnog dobra – Manastir Studenica“, kao i mr Stojanka Samardžić, konzervator restaurator slikarstva, član Stručnog tima, koja je predstavila temu „Pregled konzervatorsko-restauratorskih radova na živopisu u Bogorodičinoj crkvi u Studenici“.
Predstavljene teme bile su deo prve sesije skupa: Osnovne vrednosti manastira Studenica.
Polazeći od značaja aktivnosti i angožavanja Zavoda za zaštitu prirode Srbije za zaštićeno područje manastira Studenica, u uvodnim izlaganjima, kojima su date smernice za diskusiju, stručni saradnici Zavoda Biljana Krsteski i Nataša Panić održale su prezentaciju na temu „UNESCO Rezervat biosfere Golija-Studenica: zaštita i model upravljanja“.
Pored predstavnika Zavoda, uvodna predavanja u okviru sesije Upravljanje dobrima upisanim na listu UNESCO Svetske baštine, održali su i: Vladimir Džanić, istoričar umetnosti i Focal Point za UNESCO nepokretno kulturno nasleđe, koji je održao prezentaciju „Plan upravljanja za manastir Studenicu i rezervat biosfere „Golija-Studenica“ u svetlu UNESCO politike održivog razvoja“ i dr Milica Dobričić, prostorni planer, rukovodilac grupe za Prostorni plan posebne namene u Ministarstvu građevinarstva, koja je govorila na temu „Odnos prostornog plana i Plana upravljanja za kulturno dobro manastir Studenica“.
O uključivanju planinarskih i drugih sportskih društava u gašenje šumskih požara govorio je Milutin Vukosavljević, komandant štaba Vatrogasnog saveza Srbije, dok je demografske odlike stanovništa na Goliji predstavila Ana Grbović, predsednik Planinske zajednice stanovnika Parka prirode „Golija“. Uputstvo za rad po grupama i diskusiju predstavljalo je izlaganje arheologa, člana Stručnog tima, mr Maje Đorđević, koja je przentovala „Uvod u proces izrade Plana upravljanja – pristup i metodologija“.
Određivanje prioriteta u planu upravljanja realizovano je kroz grupni rad, u kome je osnovu za definisanje budućih aktivnosti i projekata i upravljačke i organizacione strukture, predstavljala analiza snaga, mogućnosti, slabosti i pretnji primenom SWOT tehnike. U okviru analize, kao glavne prednosti za razoj lokalnih zajednica u širem okruženju manastira, viđen je značaj koji ima manastir Studenica, kao kulturno-duhovni centar od nacionalnog značaja, i prirodni resursi Parka prirode i Rezervata biosfere, čijim upravljanjem se može doprineti prevazilaženju slabosti u vezi sa depopulacijom prostora i infrastrukturnim problemima lokalnih zajednica, kako bi se ojačala nastojanja u razvoju seoskog turizma i poljoprivrednoj proizvodnji.
Ujedno je istaknuta potreba da se Upravljačkim programima jačaju obrazovni kapaciteti lokalnog stanovištva na ovom polju, kao i jačanje svesti o vrednostima i potencijalima koje ovo područje ima kao deo svetskog nasleđa kroz programe UNESCO „Čovek i biosfera“ (MAB) i Svetsko kulturno nasleđe (World Cultural Heritage).
Učesnicima skupa organizatori su predstavili rezultate konzervatorsko-restauratorskih radova na freskama u Bogorodičinoj crkvi, i najnovije prezentacije vrednosti manastira kroz digitalni obilazak Studenice.
