Ujedinjene nacije proglasile su 2002. godine, tu godinu Međunarodnom godinom planina, a 11. decembar za Međunarodni dan planina. Od tada, ovaj dan se obeležava svakog 11. decembra, a ovogodišnja tema nosi naziv ,,Žene pomeraju planine’’.
U planinskim područjima žene imaju ključnu ulogu u zaštiti životne sredine, kao i u društvenom i ekonomskom razvoju. Nedovoljan razvoj ovih područja, doveo je do toga da muškarci često odlaze u potrazi za sredstvima za život, zbog čega su žene preuzele njihove poslove. Ipak, zbog nedostatka moći u donošenju odluka i neravnopravnosti, žene ostaju nevidljive.
Kada bi žene imale pristup resursima i drugim mogućnostima, postale bi aktivne u razvoju planinskih ekonomija i pokretačka snaga u borbi protiv gladi i siromaštva. One su čuvari biodiverziteta, tradicije i lokalne kulture i stručnjaci su za tradicionalnu medicinu.
Zbog toga, ovogodišnje obeležavanje Međunarodnog dana planina prilika je da se podigne svest o potrebi da se žene u planinskim područjima osnaže kako bi imale mogućnost da učestvuju u procesima donošenja odluka, ali i da imaju veću kontrolu nad proizvodnim resursima.
Pročitajte još:
- POČINJE UREĐENJE 47 KILOMETARA PLANINARSKIH STAZA NA VLASINI
- BUDUĆNOST PRIRODE JE POD VELIKIM ZNAKOM PITANJA – JOŠ IMAMO PRILIKU DA JE OSIGURAMO
- UNESKO: TREĆINA GLEČERA NESTAĆE DO 2050. GODINE
Značaj očuvanja planina
Planine predstavljaju dom za oko 15 odsto svetske populacije, i područja na kojima izvire voda za svakodnevni život polovine čovečanstva.
Oko 25 odsto kopna pokrivaju planine, a time predstavljaju dom za otprilike jednu četvrtinu kopnenog biodiverziteta, a naročito za endemske vrste. Ipak usled urbanizacije i turizma, prekomerne eksploatacije, zatim lova, zagađenja, te klimatskih promena, biodiverzitet je na ovim područjima ugrožen više nego ikada.
Sve ovo utiče i na opstanak ljudi koji nastanjuju planine. Globalno zagrevanje topi glečere, zbog čega su milioni ljudi ugroženi zalihama slatke vode.
Očuvanje planina predstavlja ključan faktor za održivi razvoj i spada u Ciljeve održivog razvoja u okviru cilja 15, život na zemlji.
Planine Srbije
Srbija ima oko 160 planina, od kojih su mnoge ugrožene izgradnjom mini hidroelektrana, krivolovom i prekomernim razvojem turizma i urbanizacije. Planina Zlatibor, jedna je od urbanistički najrazvijenijih planina, a ujedno je i stanište orla krstaša i beloglavog supa, veoma ugroženih vrsta. Najčistije vode Srbije nalaze se na planinama, a mi ih zaposedamo izgradnjom mini hidroelekreana koje su uglavnom derivacionog tipa, čime se cela reka stavlja u cevi, a rečno korito se uništava.
Planinarski savez Srbije, društva, klubovi i članstvo pomažu u očuvanju planinske prirode kroz programe rada i aktivnosti. Obeležavaju se i uređuju planinarske staze i pešački putevi, uređuju planinski izvori i česme, čiste se planinska izletišta od otpada, sprečava se uništavanje prirodnih dobara, objavljuje se literatura o planinarstvu u planinama.
Katarina Vuinac
