Hrastovu šumu u Radenkovcu kod Sokobanje, kao jednu od retkih očuvanih cerovih šuma velike starosti i impozantnih dimenzija stabala, Zavod za zaštitu prirode Srbije je prepoznao kao područje koje zaslužuje zaštitu. Imajući u vidu da su i predstavnici Opštine Sokobanja ovaj prostor prepoznala kao prirodnu vrednost na svojoj teritoriji i kao još jedan od bisera svoje turističke ponude, predložili su Zavodu, da ovaj prostor, u svom radu, postavi kao prioritet u zaštiti. Nakon podnete inicijative i obavljenih razgovora sa predstavnicima lokalne samouprave, stručni saradnici Zavoda su tokom 2020. godine, u više navrata izvršili obilazak terena i time je pokrenut postupak valorizacije hrastove šume u Radenkovcu u eventualno buduće zaštićeno prirodno dobro.
Vrednost ove šume ogleda se u stepenu njene očuvanosti, naročito imajući u vidu da se nalazi pored lokalnog puta i na području naseljenog mesta, što je prava retkost u Srbiji. U hrastovoj šumi u Radenkovcu dominira asocijacija cerovo-kitnjakova šuma (Quercetum petraeae cerris) koju odlikuje reprezentativnost, autohtonost, autentičnost, lepota i skladnost, što prema Pravilniku o kriterijumima vrednovanja i postupku kategorizacije zaštićenih područja („Službeni glasnik RS“, br. 97/2015), predstavlja važne kriterijume za stavljanje jednog područja pod zaštitu.
“Vrednost ovog područja predstavlja očuvana hrastova šuma u kojoj preovlađuju cer i hrast kitnjak, dok se kao prateće vrste sreću mečja leska (Corylus colurna), jasen (Fraxinus ornus), klen (Acer campestre) i druge vrste. Posebna vrednost budućeg zaštićenog područja su brojna staba cera, impozantnih dimenzija, na prilično ravnom terenu do kojeg se stiže lokalnim putem. Ravan teren sa čistinama obraslim zeljastom vegetacijom i pojedinačna stara stabla cera, ravnomerno raspoređena, spoj su koji pruža ugodan osećaj posetiocu dok se kreće ovim prostorom. Drugi deo budućeg zaštićenog područja je takođe obrastao hrastovima i tu nalazimo njihov gust podmladak kao i prisustvo drugih pratećih vrsta. U šumskoj zajednici cera i kitnjaka zabeležene su i zeljaste vrste biljaka koje se zbog svoje retkosti, ugroženosti, reliktnosti, ili drugih razloga tretiraju kao značajne sa aspekta zaštite prirode, i to su: 2 vrste orhideja (Orchis purpurea i Cephalantera rubra), kosovski božur (Paeonia peregrina) i dr”, navodi se u saopštenju Zavoda za zaštitu prirode Srbije.
Vegetacijsku sliku planinskog predela Radenkovac čine i šumski ekosistemi: mešovite šume hrasta sa grabićem (Carpino orientalis – Polyquercetum E. Vuk. 1987) i šume kitnjaka i cera (Quercetum petraeae cerris), kao i šume grabića (Carpinetum orientalis serbicum). Na ovom području, kao stvorena vrednost, izdvaja se stara seoska škola, koja je rekonstruisana i adaptirana u planinarski dom.
Na osnovu do sada obavljenih istraživanja i prikupljenih literaturnih podataka, pristupiće se izradi Studije zaštite ovog područja, koje će biti predloženo za zaštitu kao Spomenik prirode botaničkog karaktera III kategorije, odnosno kao zaštićeno područje lokalnog značaja.
Izvor: Zavod za zaštitu prirode Srbije
