Industrijski razvoj u Americi zamah je uzeo još nekoliko decenija pre nego što se svest o njenom negativnom uticaju proširila, a planeta Zemlja dobila svoj Dan. Razvoju ekološke svesti u Americi vrata je otvorila Rejčel Karson svojim bestselerom iz 1962. godine, čija je poruka dospela do široke javnosti. Dok je knjiga postavila temelje ekološkoj svesti, preloman trenutak bila je 1969. godina, kada je došlo do izlivanja nafte u Santa Barbari u Kaliforniji, a sav živi svet uginuo.
Zahvalnost za Dan planete dugujemo Gejlord Nelsonu, mlađem senatoru iz Viskonsina.
I pre nego što je došlo do incidenta sa izlivanjem nafte, Gejlord je uočavao da je u Americi zdravlje životne sredine dovedeno u pitanje. U tom periodu, rat u Vijetnamu doveo je do stvaranja studentskih antiratnih protesta, što je Gejlorda inspirisalo želeći da energiju ovih protesta preusmeri na pitanje zagađenja životne sredine. Uz pomoć Petea McCloskeia, republičnog kongresmena koji se bavio zaštitom prirode i Denisa Hejsa, mladog aktiviste, senator Nelson organizovao je nastavu u kampusu za studente, a za datum izabran je upravo 22. april i to ne slučajno. Te godine, ovaj datum pao je na radni dan i to između kraja raspusta i ispitnih rokova, sa idejom da u nastavi učestvuje što veći broj studenata.
Pročitajte još:
- EVROPSKI PARLAMENT USVOJIO NOVU UREDBU SA CILJEM BORBE PROTIV GLOBALNOG KRČENJA ŠUMA
- NAUČNICI UPOZORAVAJU: TEMPERATURA OKEANA POČETKOM APRILA NAJVIŠA U ISTORIJI
- EU: PREDLOZI ZA SMANJENJE SUPSTANCI KOJE OŠTEĆUJU OZONSKI OMOTAČ
Daljim naporima ovih ljudi, ubrzo su im se pridružile brojne organizacije, univerziteti ali i verske grupe. Preko 20 miliona građana pružalo je podršku demonstracijama protiv industrijskog zagađenja. Iako se svako od njih zalagao za različite vrste zagađenja i drugih ekoloških problema povezanih sa njima, 22. aprila 1970. godine svi su bili ujedinjeni oko jednog – zaustaviti zagađenje i degradaciju planete. Ova godina uzima se i kao prva godina obeležavanja Dana planete, a sa sobom je donela brojne veoma važne odluke. Do kraja godine nastala je Agencija za zaštitu životne sredine Sjedinjenih Država (EPA), a doneseni su i zakoni u vezi sa životnom sredinom, što se nastavilo i tokom narednih godina donošenjem Zakona o ugroženim vrstama, i drugim vezanim za insekticide, vodu…
Do 1990. godine, Dan planete proširio se daleko izvan granica Amerike, obeležavajući se u 141 državi. Do današnjeg dana, Dan planete doprineo je brojnim pozitivnim odlukama u vezi sa njenom zaštitom, šireći se i u ostale države. Svake godine na ovaj dan, širom sveta i na svim nivoima društva, od države do pojedinaca, organizuju se akcije za oporavak planete.
Generalna skupština UN je 2009. godine donela i Rezoluciju kojom je dodatno želela da istakne značajn ovog dana, proglašavajući 22. april Međunarodnim danom planete Zemlje.
Tadašnji predsednik Bil Klinton dodelio je senatoru Nelsonu, Predsedničku medalju slobode koja predstavlja najvišu čast koja se daje civilima u Sjedinjenim Državama, kao osnivaču Dana planete Zemlje.
Katarina Vuinac
