Stanovnici Lopara, Bijeljine, Tuzle, ekološki aktivisti i organizacije oštro se protive otvaranju rudnika litijuma na Majevici. Tuzla je na Gradskom veću ovih dana razmatrala štetnost projekta po ovaj grad, dok se Bijeljina sprema za javni skup u nedjelju protiv rudarenja, koji je već održan u Loparama.
Ekološko udruženje Eko-put iz Bijeljine, Udruženje građana „Čuvari Majevice“ iz Lopara, gradonačelnik i gradska uprava Bijeljina, načelnik opštine i opštinska uprava Lopare su stanovnicima opština Semberije, Posavine, Majevice i šire regije uputili poziv da dođu na Javni skup koji će biti održan u Bijeljini na Trgu kralja Petra I Karađorđevića 6. aprila u 18 časova.
„Zbog podnošenja zahteva za dodelu koncesije za otvaranje rudnika u Loparama dana 14.2.2025. godine Ministarstvu energetike i rudarstva, i javne ponude rasprodaje naše zemlje, vode i vazduha, što svi mi koji živimo ovde, saznajemo putem medija, želimo još jednom da javno istaknemo naš zajednički stav da ne želimo rudnik litijuma i drugih kritičnih mineralnih sirovina na Majevici”, stoji u obrazloženju poziva.
Štetnost projekta
Ključni razlozi za protivljenje su što se potencijalna lokacija rudnika nalazi u neposrednoj blizini naseljih mesta. Kroz područje istraživanja protiču reke Gnjica i Janja, koje pripadaju slivovima reka Save i Drine. Svako potencijalno zagađenje ovih vodotokova izazvano rudarskim aktivnostima predstavljalo bi ozbiljnu i nesagledivu pretnju za prirodu, životnu sredinu, zdravlje stanovništva i biodiverzitet nizvodno.
Tehnologija neophodna za vađenje litijuma, naročito korišćenje sumporne kiseline, nosi ozbiljne rizike po javno zdravlje, prirodu i životnu sredinu.
Park prirode
Majevica bi se trebala naći na listi zaštićenih područja kako bi dobila status parka prirode.
„Građanskom inicijativom je traženo da se donese Odluka o moratorijumu na dodelu koncesija za geološka istraživanja i za eksploataciju mineralnih sirovina, ruda i drugih resursa na području planine Majevica do okončanja postupka zaštite područja u skladu sa Zakonom o zaštiti prirode RS i usvajanja Dokumenta o politici dodele koncesija u skladu sa Zakonom o koncesijama RS”, rekla je Snežana Jagodić Vujić, predsednica Udruženja Eko-put za Energetski portal.
Pročitajte još:
- Ministarstvo rudarstva i energetike demantovalo vest o litijumu u Mačvi
- Održani protesti protiv iskopavanja litijuma širom Srbije
- Lokalni otpori protiv rudnika litijuma – Pojava u celom svetu
Dodaje da su dopunili dokumentaciju na zahtev Narodne Skupštine Republike Srpske (NSRS) prošle sedmice, kao i da očekuju ovo pitanje uskoro na dnevnom redu.
Vlasti u Tuzli izrazile su zabrinutost zbog koncesionog postupka za rudnik litijuma na Majevici, koji je kako navode u fazi zaključivanja ugovora sa kompanijom ,,Arcore AG”, kao i zbog sporazuma Republike Srpske sa Mađarskom o rudarenju retkih metala od 3.3.2025. godine.
Gradsko veće zahteva hitno preispitivanje potencijalnih ekoloških posledica ovih projekata po Grad Tuzlu i širu regiju i traži od Vlade Federacije Bosne i Hercegovine i Saveta ministara Bosne i Hercegovine da hitno pokrenu postupak procene uticaja na životnu sredinu, uključujući i analizu mogućeg zagađenja podzemnih voda i reka.
„Tuzla je dva kilometra vazdušnom linijom od tog područja, a neki standard za takve projekte jeste da udaljenost naselja bude 40 kilometara. U Evropi ne postoji nijedan aktivan rudnik litijuma u blizini naseljenog mesta. Majevica se ne tiče samo Tuzle, Biljeljine i Lopara, već svih, jer bi bi sve vode bile na udaru”, rekao je Mirnes Ajanović, gradski odbornik u Tuzli, na čiji je predlog (uz Omera Berbića), rasparavljana tačka Ekološka prijetnja s Majevice: Grad Tuzla zahteva hitne mere zaštite životne sredine i građana od eksploatacije litijuma.
