U partnerstvu sa Ministarstvom rudarstva i energetike Republike Srbije i u saradnji sa Upravom za zajedničke poslove republičkih organa i Razvojnom bankom Saveta Evrope (CEB), Program Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) sproveo je prvo istraživanje geotermalnih resursa na lokaciji zgrade „SIV 3“ i pokrenuo isto istraživanje na lokaciji zgrade „Palata Srbija“. Preliminarni rezultati istraživanja su potvrdili da postoji potencijal za primenu geotermalne energije u ovim objektima. Finansijska isplativost ovog potencijala biće utvrđena kroz izradu Studija izvodljivosti.
Istraživanje geotermalnih resursa omogućava da se proceni lokalni potencijal za korišćenje podzemnih voda i petrogeotermalnih resursa – kao obnovljivih izvora energije, za potrebe grejanja i hlađenja prostorija, te grejanja potrošne vode. Ovo je ujedno prvi korak u okviru energetske sanacije objekata. Zatim sledi izrada Studija opravdanosti energetske sanacije zgrada koje će utvrditi obim, vrstu i način korišćenja sistema sa obnovljivim izvorima energije, a kasnije će biti izrađena i odgovarajuća detaljna tehnička dokumentacija. Predviđena istraživanja geotermalnih resursa biće završena do novembra 2022. godine.
Korišćenjem geotermalne energije za obezbeđivanje dela energetskih potreba zgrada „SIV 3“ i „Palata Srbija“ smanjila bi se potrošnja primarne energije i emisije CO2. Takođe, poboljšali bi se uslovi za rad zaposlenih i omogućile uštede operativnih troškova za energiju. Konačno, odgovorilo bi se na sve veću potrebu za uvođenjem novih i čistih izvora energije i doprinelo zelenoj tranziciji srpske privrede i društva.
Istraživanje geotermalnih resursa zgrade „Palata Srbija“ omogućeno je zahvaljujući finansijskoj podršci Investicionog okvira za Zapadni Balkan (WBIF) i Poverilačkog fonda CEB-a kome doprinose Republika Slovačka i Kraljevina Španija. Istraživanje geotermalnih resursa za zgradu „SIV 3“ finansirano je iz bespovratnih sredstava koje je obezbedila Vlada Republike Slovačke preko fonda UNDP-a.
Ova istraživanja su deo niza pripremnih aktivnosti čiji je cilj poboljšanje energetske efikasnosti u zgradama centralne vlasti. Ove aktivnosti su početni korak u realizaciji višegodišnjeg programa „Energetska efikasnost u zgradama centralne vlasti“, koji obuhvata 28 objekata, a vredan je 40 miliona evra.
Pročitajte još:
Lideri u inovacijama za efikasnije upravljanje bio-otpadom
JKP „Higijena Pančevo“
Ovo preduzeće je prvo u Srbiji pilotiralo sistem odvajanja komunalnog otpada u domaćinstvima. Svako od ovih domaćinstava koja su bila uključena program u „pilot zoni“ grada dobilo je kućni komposter za odlaganje otpada od hrane i zelenog otpada iz dvorišta. Kompost nastane na ovaj način može da se koristi kao đubrivo. Uz to, domaćinstva su dobila i posude za odvajanje plastične PET ambalaže i za mešani komunalni otpad, dok na zajedničkim uličnim punktovima mogu da odlažu i staklo. „Higijena Pančevo“ takođe meri količinu prikupljenog komunalnog otpada i o tome će voditi elektronsku evidenciju, kako bi domaćinstva uslugu odnošenja smeća plaćala prema količini mešovitog komunalnog otpada koju bacaju.
Javno komunalno preduzeće „Topola“
Ovo preduzeće je uvelo sistem kompostiranja otpada od hrane i zelenog otpada iz restorana i kafića, kao i iz jedne ulice u Topoli. Od prikupljenog bio-otpada prave kompost, koji je nakon provere kvaliteta iskorišćen za đubrenje zelenih površina u opštini Topola.
Javno komunalno preduzeće „Regionalni centar za upravljanje otpadom Duboko Užice“
Na samoj deponiji otvoren je prvi Edukativni centar za upravljanje komunalnim otpadom u Srbiji, koji će služiti edukaciju dece, udruženja i pojedinaca koji se bave zaštitom životne sredine. Cilj edukacije je da ukaže na važnost odvajanja otpada u domaćinstvima, kako bi on mogao da postane sirovina za nastanak novih proizvoda ili proizvodnju energije, kao i da javnosti upozna sa načinom rada deponije.
Mlekara „Petrov“, Veliko Središte kod Vršca
Ova mlekara otpad od granja iz vršačkih vinograda koristi za proizvodnju bio-peleta koje zatim upotrebljava kao gorivo za potrebe proizvodnje mlečnih proizvoda. Takođe, mlekara za te potrebe balira i koristi slamu sa svoje farme, ali su se odlučili da uvedu novu praksu, jer pelet od ostataka vinove loze ima bolju kalorijsku vrednost od slame. Tako sa manje sirovina proizvode više energije, a granje iz vinograda se ne spaljuje i ne završava na deponijama.
Bioidea, Beograd/Sjenica
Ova organizacija civilnog društva je, u saradnji sa Institutom za opštu i fizičku hemiju iz Beograda, patentirala posudu pomoću koje od jestivog otpadnog ulja u kućnim uslovima mogu da se naprave sapuni i sveće. Takođe su održali obuke izrade sapuna za 100 žena koje žive u ruralnim područjima Srbije, kao što je kraj oko Sjenice, kako bi im pružili mogućnost da sebi obezbede dodatni izvor prihoda.
„Agrose“, Mladenovac
Ova kompanija se primarno bavi proizvodnjom džemova od šipka i uslužnim pasiranjem voća. Koštice koje ostaju nakon prerade voća ne bacaju, već od njih proizvode različite vrste jestivog i kozmetičkog ulja za ljudsku upotrebu, kao i brašno koje može da se koristi kao dodatak ishrani životinja. Na taj način smanjuju količinu otpada od hrane koja nastaje u lancu prerade voća.
„Hyperether”, Novi Sad
Ova kompanija je razvila mobilnu aplikaciju, koja doprinosi smanjenju otpada od hrane, tako što na osnovu fotografija hrane u frižideru prati kada ističe rok hrani u frižideru i upozorava korisnike da je na vreme iskoriste. Takođe, aplikacija nudi recepte kako da se iskoriste namirnice koje korisnik ima u frižideru. Za građane je aplikacija dostupna besplatno.
Izvor: UNDP
