Studija Univerziteta u Plimutu pokazuje da količina svetlosti korišćena za uličnu rasvetu gradova na obali dopire i do morskih dubina čime ugrožava sav morski život u obalnom području.
Osim što malo ko od nas pamti kada je poslednji put jasno video zvezde na tamnom noćnom nebu, više od trećine čovečanstva danas više ne može vidjeti Mlečni put. No, zahvaljujući studiji britanskog Univerziteta u Plimutu sada znamo kako je svetlosno zagađenje postalo problem koji se širi i morskim dubinama. Rezultati studije otkrivaju da veštačko svetlo iz obalnih gradova utiče na čak tri četvrtine staništa morskog dna u njihovoj neposrednoj blizini, piše portal Ekovjesnik.
Štetni uticaji svetlosnog zagađenja na životinje i ekosisteme primećeni su u čitavom svetu, posebno u blizini najvećih gradova i prometnih čvorišta, ali reč je o prvom istraživanju usmerenim na otkrivanje toga šta preterano veštačko osvetljenje obalnih gradova čini organizmima na morskom dnu i ujedno meri njegov štetan uticaj.
Rezultati ranije studije ovog univerziteta ukazuju na značajnu pretnju vrstama koje obitavaju uz obale, a nedavna istraživanja već su pokazala da svetlosno zagađenje može poremetiti orijentaciju životinja kada tokom migracija prelaze velike udaljenosti. Međutim, nova studija otkrila je da boja i sjaj talasnih dužina na površini mora imaju izražen uticaj na to koliko duboko svetlosno zagađenje dopire u morske dubine. Belo svetlo LED rasvete koja se sada koristi za osvjetljavanje svetskih gradova koristi mešavinu različitih talasnih dužina pri čemu talasne dužine zelene i plave boje svetlosnom zagađenju izlažu do 76 odsto morskog dna, dok je uticaj crvene manji od jedan odsto.
„Ovde nije reč o malom području izloženom svetlosnom zagađenju. Naša studija je bila usredotočena na izrazito prometno područje oko Plimuta – obalskog grada s 240.000 stanovnika, i pokazuje da je svetlost urbanih središta na obali široko rasprostranjena po morskoj površini, podmorju i morskom dnu s morskim staništima“, izjavio je glavni autor studije doktor Tomas Dejvis iz Pomorske laboratorije. „Sedamdeset i pet odsto svetskih megagradova danas je smešteno u obalnim područjima, a predviđa se da će se njihovo stanovništvo udvostručiti do 2060. godine. Dakle, ako već sada ne preduzmemo mere smanjenja ove vrste zagađenja, jasno je da će njegov štetni uticaj na morske dubine i samo dno postati globalno rasprostranjen problem, koji će se samo povećavati i sve više ugrožavati morska staništa“, dodao je on.
Studiju su finansirali National Geographic, Evropski fond za regionalni razvoj i britansko Veće za istraživanje prirodne sredine.
Istraživanje se sprovodilo toekom četiri noći u septembru 2018. godine, s vrlo malo ili bez imalo mesečine, kada je veštačka svetlost svetlucala na morskoj površini pod vedrim i oblačnim nebom, te pri najnižem i najvišem nivou mora. Izloženost svetlosnom zagađenju merila se na površini, ispod površine i na morskom dnu. Istraživači se nastavljaju baviti proučavanjem štetnog uticaja svetlosnog zagađenja kako bi dobili sveobuhvatniji pregled i omogućili ublažavanje najštetnijih učinaka uz očekivani porast stanovništva obalskih gradova širom sveta.
Predmet istraživanja su i pojedine vrste koje žive na morskom dnu, te se prati kako na njih utiče ovaj problem. Međutim, planovi za globalna merenja u okviru rada međunarodnog tima naučnika pod nazivom GLOW (Global artificial Light Ocean netWork) odgođeni su zbog pandemije KOVID-19. GLOW trenutno uključuje partnere iz deset zemalja sveta (Australija, Brazil, Kanada, Čile, Hrvatska, Francuska, Irska, Italija, Španija i Velika Britanija).
„Već i manje svetlosno zagađenje iz gradova na obali vjerojatno ima štetne posledice na more koje nam pruža vitalne usluge ekosistema. To smo ustanovili proučavanjem ušća reka Tamar i Plim i ovdašnjeg zaliva tokom četiri uzastopne noći u septembru 2018. godine, a video-zapisi naših putovanja nam jasno pokazuju intenzitet noćnog osvjetljenja naše obale“, izjavio je Tim Smit, predvodnik Naučnog odeljenja za praćenje morske biogeohemije okeana u Pomorskoj laboratoriji u Plimutu.
Izvor: Ekovjesnik
