“Novogradnja u prijatnoj rezidencijalnoj četvrti. Vrhunski dizajn, elegantni i funkcionalni stanovi. Blizina mora. Dobrodošle sve ptice, nezavisno od vrste i bračnog statusa” – ovako bi mogao izgledati oglas za kupovinu stana u “Neboderu za ptice” u Rijeci, skulpturi od drveta i metala sa 160 ptičjih “stanova”, sve do 11 metara uvis, koja upravo niče unutar kompleksa Dvorane kulture “Joga u svakodnevnom životu” i hostela Dharma na riječkom Plumbumu.

Iako će soliter zaista poslužiti pticama, on nastaje kao umetnička intervencija beogradskog umetnika Vladimira Perića Talenta, i to u sklopu ciklusa umetničkih intervencija u javnom prostoru Izvrnuti džep Muzeja moderne i suvremene umjetnosti, kao deo programa Evropske prestonice kulture. Otvaranje i javno predstavljanje “Nebodera za ptice” održava se danas u 12 časova.

Povratak ptica i pčela u područje nekadašnje fabrike

Reč je o umetničkoj intervenciji sastavni deo programskog pravca Doba moći koji se, osim riječkom i evropskom istorijom, bavi različitim oblicima i odnosima moći – od destruktivne do kreativne moći, te različitim područjima umetnosti – od pozorišta i filma, preko likovne umetnosti i umetničkih intervencija, sve do arhitekture.

Soliter za ptice reflektuje tip gradnje u kom stanuju mnogi Riječani. No njegova je pozicija suprotna u odnosu na obližnji Vulkanov neboder, praznu staklenu ljušturu Tower centra, te dimnjak u Vulkanovu naselju. Pri gradnji su korišteni materijali lokalnih preduzeća koja su nakon propadanja fabrike “Vulkan” naselili područje tzv. Vulkanovog naselja. Održivost i stopljenost s okruženjem ogleda se i u odabranoj mikrolokaciji – ptice i pčele koje su za vreme aktivnog rada fabrike u velikom broju napustile područje, sada se vraćaju zbog ustrajnog rada na održavanju zelenih površina oko hostela Dharma.

Vladimir Perić Talent ideju o nastanku rada pojašnjava u svom duhovitom stilu: “Izgradnja solitera za ptice ideja je mladog arhitekta koji na tavanu porodične kuće pronalazi staru, neiskorišćenu kućicu za ptice. Ne videvši svrhu ovakve neobičnosti, on zastareli koncept prilagođava savremenom kontekstu, u kom humanizam, empatija ili uvažavanje individualnosti nisu preterano značajni pojmovi. Narativi koji oblikuju sisteme stanovanja ljudi, upravljeni profitom ili činjenicom da je važno smestiti što više ljudi u što manji prostor, bez obzira na adekvatnost takvog stanovanja i kvalitetu života, mladom arhitekti nisu strani. Tako on dolazi na genijalnu ideju izgradnje nebodera za ptice, nadajući se da će ovo postati globalna situacija i za stanovanje ptica, a da će sve zasluge, kako kroz slavu tako i kroz novac, otići upravo njemu.”

Prvi neboder za ptice umjetnik izradio u Austriji

Inače, prvi “Neboder za ptice” Perić je izradio još 2003. godine, u okviru međunarodnog Simpozijuma umetnika u Austriji (XYZ Kunst aus Holz) održanog u sklopu fabrike za proizvodnju luksuznih kuća od drveta. Umetnici su tokom trajanja simpozijuma na raspolaganju imali sve fabričke kapacitete, od materijala preko opreme do prostora za rad.

Perić je najpre, prema ornitološkim pravilima, projektovao jedan element – kućicu za ptice – a potom i čitav soliter. Sačinjavalo ga je 160 kućica, a bio je visok sedam metara. Prvi ptičji parovi, i to senice, doselili su već iduće godine, a po umetnikovim saznanjima, soliter je i dalje nastanjen.

Vladimir Perić (1962) studirao je grafiku i fotografiju na Fakultetu primenjenih umetnosti i dizajna u Beogradu. Njegov rad pluralističkog izraza pripada konceptualnoj umetnosti i prepoznatljiv je na raznim umetničkim poljima: u muzivi, u vizualnoj umetnosti – grafici i grafičkom dizajnu, fotografiji, te u likovnoj umetnosti u kojoj se izražava u formi instalacija, objekata i ready-made objekata. Do sada je izlagao na šezdesetak samostalnih, te više od 200 grupnih izložbi. Godine 2013. bio je predstavnik Srbije na 55. Venecijanskom bijenalu.

Okrugli stol – Održivost u svakodnevnom životu

U sklopu otvaranja, kom će prisustvovati i umetnik, održaće se prigodni program u organizaciji hostela Dharma i Dvorane kulture “Joga u svakodnevnom životu” s početkom u 11 sati. Dan ranije, 28. februara u 17. 30 u hostelu Dharma održao se događaj pod nazivom “Prezentacije i okrugli stol: Održivost u svakodnevnom životu” s brojnim učesnicima.

Hostel Dharma i Dvorana kulture „Joga u svakodnevnom životu“ partner su na izgradnji skulpture dok kustoski tim Muzeja moderne i suvremene umjetnosti zaslužan za njeno postavljanje u Rijeci čine Kora Girin, Nataša Šuković i Slaven Tolj.

Izvor: MMSU Rijeka