Korišćenjem napredne satelitske tehnologije, po prvi put je izvedena sveobuhvatna 25-godišnja analiza prisustva PM1 čestica u vazduhu širom Sjedinjenih Američkih Država. Ova revolucionarna studija, objavljena u časopisu The Lancet Planetary Health, otkriva kako šumski požari, saobraćajne emisije i industrijski zagađivači oblikuju kvalitet vazduha koji svakodnevno udišemo.
Za razliku od poznatijih PM2.5 čestica (manjih od 2,5 mikrona), PM1 čestice — prečnika manjeg od jednog mikrona — gotovo u potpunosti izmiču filtraciji u ljudskom organizmu i mogu izazvati ozbiljne zdravstvene tegobe. Istraživači sa Univerziteta Vašington u Sent Luisu po prvi put su kvantifikovali količinu ovih submikronskih čestica tokom proteklih četvrt veka.
Kako bi došli do tačnih procena, naučnici su koristili poznate odnose između glavnih komponenti PM2.5 čestica – uključujući sulfat, nitrat, mineralnu prašinu i druge – da bi izračunali koncentracije PM1.
Prvi autor studije, Či Li, istakao je da novi podaci predstavljaju ključnu osnovu za buduća istraživanja uticaja submikronskih čestica na zdravlje ljudi i ekosisteme. Prema njegovim rečima, PM1 čestice u atmosferi pretežno potiču iz direktnih emisija, poput crnog ugljenika iz dizel motora ili dima od šumskih požara, ali se mogu formirati i sekundarno, putem hemijskih reakcija sumpor-dioksida i azotnih oksida u atmosferi.
Pročitajte još:
- Globalna konferencija IEA – Energetska efikasnost u industriji u centru pažnje
- UK gradi nuklearnu elektranu – investicija od 16,7 milijardi evra
- Skladištenje energije najosetljivije na nove carine u Sjedinjenim Državama
Oslanjajući se na ekspertizu u oblasti daljinske detekcije i modelovanja atmosferskih aerosola, tim istraživača postavio je temelje za buduće politike zaštite vazduha koje se zasnivaju na preciznim, naučno verifikovanim podacima.
Profesor Džej Tarner, koautor studije sa Univerziteta Džejms Makelvi, podsetio je da su još 1997. godine pri uvođenju standarda za kvalitet vazduha postojale ozbiljne diskusije o tome da li treba regulisati PM1 ili PM2.5 čestice. Zbog tadašnjeg nedostatka podataka, izabrane su PM2.5 čestice.
Za razliku od zemalja poput Kine, koje već imaju uspostavljene nacionalne sisteme za praćenje PM1 čestica, Sjedinjene Države su do sada zaostajale u ovom segmentu.
Sledeći korak u istraživanju uključivaće saradnju sa epidemiolozima kako bi se utvrdila povezanost izloženosti PM1 česticama sa konkretnim zdravstvenim ishodima.
