Grupa stručnjaka i nevladinih organizacija iz 11 zemalja danas je objavila listu 88 prioritetnih reka za zaštitu i pozivaju zemlje Zapadnog Balkana koje su potpisnice Bernske konvencije za proširivanje Emerald mreže u regionu.
Emerald mrežu uspostavio je Savet Evrope 1989. godine prema Konvenciji o očuvanju evropske divlje flore i faune i prirodnih staništa (Bernska konvencija), a čine je područja od posebne važnosti za zaštitu prirode kako bi se očuvale biljne i životinjske vrste u njihovim prirodnim staništima.
Kao potpisnice Bernske konvencije, Albanija, Bosna i Hercegovina, Crna Gora, Severna Makedonija i Srbija započele su uključivanje u Emerald mrežu 2011. godine kada su predložile mali broj područja za zaštitu. Ipak, do danas nijedna od zemalja nije proširila taj spisak – većina područja nema nikakvu zaštitu prema nacionalnom zakonodavstvu, niko ne upravlja područjima niti je osigurano sistemsko prikupljanje podataka ili neophodnih resursa. Zbog svega toga, većina reka i ribljih vrsta još uvek nije zaštićena.
Pročitajte još:
- HIBRIDIZACIJA – SPAS ZA OPSTANAK RIBA U BORBI SA KLIMATSKIM PROMENAMA
- NEGATIVNE POSLEDICE PO ŽIVOTINJE I LJUDE: ČUVENO JEZERO BI MOGLO DA NESTANE U NAREDNIH PET GODINA
- ZAKON O OBNOVI PRIRODE KAO VELIKI PODSTICAJ ZA EVROPSKI BIODIVERZITET I ZAŠTITU KLIME
Spisak reka koji je objavljen danas, rezultat je „Emerald Green“ seminara koji je organizovala nevladina organizacija CEE Bankwatch Network u decembru 2022. godine. Učesnici tog seminara prikupili su relevantne naučne podatke o pojedinim ribljim vrstama i njihovim staništima na osnovu kojih je pripremljen spisak reka koje bi trebalo uključiti u Emerald mrežu.
Zapadni Balkan je globalno važno žarište biološke raznovrsnosti, posebno kada je reč o slatkovodnim vrstama i staništima. Planinski lanci, reke, jezera i obala predstavljaju dom brojnim ugroženim vrstama i važna su staništa za mnogobrojne endemske vrste koje ne žive nigde drugde. Kada se uporede sa ostatkom Evrope, većina reka u regionu je u dobrom ili izrazito dobrom stanju, a mnoge su idealni kandidati za zaštitu, što je prepoznao i danas objavljeni spisak.
Andrey Ralev, stručnjak za biološku raznovrsnost, CEE Bankwatch Network: „Zaštita reka i dobra implementacija Emerald mreže dugotrajan je proces koji zahteva saradnju između vlada, stručnjaka, nevladinih organizacija i lokalnih zajednica. Naš predlog, koji se temelji na iscrpnim naučnim podacima o ribljim vrstama u regionu, važan je doprinos tom procesu. Sledeći korak je podrška vladama u regionu u pripremi službenih predloga za nova Emerald područja.“
Nataša Milivojević, predsednica Ekološkog udruženja Rzav: „Okupljanje stručnih lica koji su svojim dugogodišnjim radom pokazali da raspolažu izuzetno vrednim podacima o biološkom diverzitetu u regionu, pokazuju da je seminar bio sjajna ideja koja će svakako predstavljati mehanizam za ohrabrivanje i podsticanje donosioca odluka za brže proglašenje Emerald područja i njihovo održivo upravljanje.“
Strahinja Macić, pravni stručnjak, Organizacija za političku ekologiju Polekol i inicijativa Pravo na vodu: „Srbiju karakteriše velika genetička, specijska, ekosistemska i predeona raznovrsnost i kao deo Balkana predstavlјa jedan od šest centara evropskog biodiverziteta. Međutim ovu prirodnu raznovrsnost tek svojim malim delom obuhvataju Emerald područja, koja su od velike važnosti za zaštitu i očuvanje divlјih bilјnih i životinjskih vrsta i njihovih staništa. Nova Emerald područja nisu predložena od 2011. godine, zato ishode seminara smatramo dragocenim i dobrom osnovom za predloge novih područja, sa posebnim akcentom na rečne slivove prekograničnih vodotokova.“
Izvor: Organizacija za političku ekologiju Polekol i inicijativa Pravo na vodu
