Energetska zadruga je pojam s kojim se naša publika prvi put susrela čitajući o Zelenoj energetskoj zadruzi (ZEZ) iz Hrvatske. Zahvaljujući njoj, stanovnici Križevaca su u svojoj zemlji izgradili prvu solarnu elektranu u vlasništvu građana i na taj način su uzeli energiju u svoje ruke. Nedavno su taj trend građanskog organizovanja prigrlili i Šapčani. Oni su 6. novembra 2019. godine osnovali prvu energetsku zadrugu u Srbiji pod nazivom “Sunčani krovovi – Šabac”. U svom podvigu, imali su i pomoć prethodno pomenutog ZEZ-a, JKP “Toplane Šabac” i Programa Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP).
Pročitajte još:
Organizovanje ljudi u energetske zadruge omogućava lokalnoj zajednici prodor na tržište proizvodnje i snabdevanja energijom, na kom najčešće posluju velike kompanije i investitori.
Prilikom pokretanja zadruga, članovi ulažu sopstvena sredstva za izgradnju postrojenja koja koriste obnovljive izvore energije (najčešće male solarne elektrane, biogasna postrojenja, hidroelektrane i vetroparkove), a neretko deo novca biva prikupljen zahvaljujući pokretanju crowdfunding kampanja.
U Sjedinjenim Američkim Državama su prisutne još od ustanovljavanja ekonomskih reformi u okviru “Nju dila” (“Novo poslovanje”) 1933. godine, kada su se Amerikanci u ruralnim oblastima udružili kako bi obezbedili sebi elektroenergetske sisteme, ali i telefonske linije, s obzirom na to da velike kompanije i investitori nisu bili zainteresovani za ulaganje u zabačenim područjima.
Kada je reč o energetskim zadrugama na evropskom kontinentu, po nivou njihove utemeljenosti u društvu, prednjači Nemačka. Od pre nekoliko godina su sve zastupljenije i u regionu Balkana.
Kako će se “pelcer” energetskih zadruga primiti u Šapcu, a zatim i u Srbiji, ostaje da vidimo. One svakako poseduju potencijal da budu jedan od značajnih pokretača održivog razvoja kod nas.
