Rast temperatura tokom sledećih nekoliko decenija mogao bi prouzrokovati da kopneni ekosistemi Zemlje – uključujući kišne šume – počnu umesto uklanjanje ugljenika iz atmosfere da počnu da ga oslobađaju.
Koliko dobro ekosistem može da pomogne u smanjenju emisija ugljen-dioksida, zavisi od temperature. To je zato što živa bića imaju optimalan opseg temperature na kojoj mogu pravilno da funkcionišu. Ako se u tom sistemu nešto poremeti – stvari kreću po zlu.
Ketrin Dafi sa Univerziteta u Severnoj Arizoni je zajedno sa svojim kolegama pokazala “krivu zavisnosti” od temperature kod biljaka koja predviđa reakcije na promene temperature za svu kopnenu vegetaciju na Zemlji. Model su izgradili koristeći podatke FLUXNET-a, globalne mreže meteoroloških senzora koji nadgledaju razmenu ugljenika u ekosistemima.
Za biljke, porast temperature može dovesti do nižih stopa fotosinteze. S obzirom na to da biljke tokom disanja oslobađaju ugljen-dioksid, postoji mogućnost da ekosistemi postepeno umesto da smanjuju skladištenja gasova sa efektom staklene bašte pređu na proizvodnju.
Pročitajte još:
Rezultati tima pokazuju da bi se prekretnica, u kojoj se svi kopneni sistemi pretvaraju u izvore ugljenika, mogla dostići u narednih 20 do 30 godina.
„Sve biljke na Zemlji skupljaju oko 30 procenata celokupnog ugljenika koji mi emitujemo, pa ako se to više ne bude događalo, može se stvoriti neka neizdrživa stopa rasta klimatskih promena“, kaže Dufi.
Šta se u stvari dešava? Biljke tokom procesa fotosinteze apsorbuju CO2 i stvaraju kiseonik, a u tom procesu prednjače tropske kišne šume koje apsorbuju više ugljen-dioksida od bilo kog drugog ekosistema na zemlji.
Ova svojevrsna „pluća sveta“ geografski su locirana u Južnoj Americi, Aziji, Africi i Australiji.
S obzirom da čine izdašan izvor resusrsa kao što su drvo i minerali, često su nekontrolisano iskorišćeni što predstavlja ozbiljan problem i jedan je od glavnih uzroka globalnog zagrevanja i promene klime.
„To je povratna sprega gde biljke uzimaju manje ugljenika, otpušta se više ugljenika u atmosferu, dolazi do više zagrevanja i tako dalje…“, objašnjava Dafi.
Dejvid Galbrejt sa engleskog Univerziteta u Lidsu, podržao je istraživanje.
„Informacije do kojih su došli daju veoma koristan doprinos formiranja preciznije projekcije i rešenja za budućnost“, kaže on.
Podsetimo, u periodu između 2000. i 2013. godine izgubljeno je područje netaknutih ekosistema veličine Meksika. Istraživači objašnjavaju da ovo ima ozbiljne posledice po globalni biodiverzitet i na ljude koji se oslanjaju na prirodne resurse.
Studija UN-a koja je objavljena septembra prošle godine otkriva poražavajuće činjenice – svetske vlade nisu postigle nijedan od 20 ciljeva koje su postavile za očuvanje biodiverziteta do 2020. godine.
