Značajniji napori ka podizanju svesti o značaju šumskih ekosistema započeti su 2012. godine, kada je Generalna skupština Ujedinjenih nacija proglasila 21. mart Međunarodnim danom šuma. Na ovaj dan, zemlje širom sveta na lokalnom, nacionalnom i međunarodnom nivou sprovode aktivnosti usmerene na šume i drveće. Jedna od najvećih proslava ovog Međunarodnog dana održava se danas u sedištu Ujedinjenih nacija u Njujorku.
Ove godine, tema Međunarodnog dana šuma nosi naziv Šume i hrana. Šume predstavljaju važan izvor hrane za milijarde ljudi. Osim što nam šuma direktno obezbeđuje voće, kafu, kakao i druge plodove, ona predstavlja dom za divlje životinje koje su takođe izvor hrane. Tu su i drugi resursi, od bambusa do drveta od kojih se izrađuje nameštaj, papir i slični proizvodi. Takođe, šume su izvor energije za brojna domaćinstva koja se greju na drva. Jedan od najvažnijih prirodnih resursa koji omogućavaju jeste slatka voda, zahvaljujući svojim šumovitim slivovima.
Međutim, neodrživim pristupom planeta gubi 10 miliona hektara šuma godišnje usled krčenja i oko 70 miliona hektara zbog požara, prema podacima Ujedinjenih nacija. Prema podacima Organizacije za hranu i poljoprivredu Ujedinjenih nacija (FAO), godišnja stopa krčenja šuma iznosi oko 1,3 miliona kvadratnih kilometara po deceniji, iako je stopa opala u nekim područjima početkom 21. veka zahvaljujući poboljšanim praksama upravljanja šumama i uspostavljanju prirodnih rezervata. Najveće krčenje šuma događa se u tropskim oblastima, gde postoje različite vrste šuma, od kišnih šuma do sušnih šumskih područja.
Pročitajte još:
- U Crnoj Gori otkrivena nova biljka koje nema nigde drugo na planeti
- Gubitak tropskih tresetišta usled rudarenja zlata može osloboditi 14 miliona tona CO2
- DR Kongo planira da zaštiti 550.000 kvadratnih kilometara najveće preostale tropske šume
Prema podacima Srbija šume, šuma na samo jednom hektaru proizvede oko 800 tona kiseonika godišnje. Pored toga, one jonizuju vazduh i prečišćavaju ga od prašine. Jedan hektar četinarske šume za godinu dana filtrira do 35 tona prašine, a lišćarske do 76 tona.
U februaru ove godine potpisan je ugovor o sprovođenju projekta za unapređenje otpornosti šuma u Srbiji FOREST Invest. Projekat vredan 84 miliona dolara zajednički finansiraju Srbija, Zeleni klimatski fond (GCF) i FAO.
Naša zemlja smatra se srednje šumovitom, a prema Drugoj nacionalnoj inventuri šuma Srbije, sprovedenoj u periodu od 2018. do 2023. godine, ukupna površina šuma i šumskog zemljišta u Srbiji iznosi 3.025.471 hektar, što čini 39 odsto ukupne površine zemlje.
Najzastupljenija vrsta šumskog drveća su lišćari, sa 80 odsto, dok četinari čine 20 odsto. Posmatrajući pojedinačne vrste drveća, više od polovine čini bukva.
Katarina Vuinac
