Počev od 1978. godine Organizacija Ujedinjenih nacija za nauku, kulturu i obrazovanje (UNESKO) je pod svoju zaštitu stavila mnogobrojna mesta od kulturnog i prirodnog značaja za celokupno čovečanstvo poput Jeloustona u Sjedinjenim Američkim Državama, prvog nacionalnog parka; Tadž Mahala u Indiji, svojevrsnog mauzoleja ljubavi; Petre u Jordanu, prestonice nekadašnjeg Nabatejskog carstva i ostrva Galapagos u Ekvadoru, doma različitih endemskih vrsta biljaka i životinja.
Lista nominovanih za 2019. godinu je podeljena u tri kategorije:
- kulturna dobra, kao što je drevni uništeni grad Vavilon u Iraku koji je svojevremeno bio najveći na svetu;
- prirodna bogatstva, kao što je nacionalni park Vatnajökull na Islandu u kom se nalazi najveći lednik na evropskom kontinentu;
- lokaliteti koji predstavljaju kombinaciju prve dve kategorije, kao što je turistički gradić Parati u Brazilu osnovan od strane kolonizatora iz Portugala koji obiluje bujnom prirodom i zalihama zlata u rudnicima.
Nakon zaključenja nominacija, stručnjaci će posetiti predložene lokalitete, a potom sledi proces ocenjivanja. Kako bi doneo konačnu odluku, žiri će uzeti u obzir i postojeće napore za očuvanje lokaliteta.
Pored već navedenih, nominovani su i Alpi u mediteranskom području, složeni sistem objekata za upravljanje vodom u Augzburgu u Nemačkoj, grad Bagan u Mjanmaru sa više od 2500 budističkih spomenika izgrađenih između 10. i 14. veka, normandijske plaže u Francuskoj na koje su se saveznici iskrcali tokom čuvene vojne operacije Dan D u Drugom svetskom ratu, utočišta za migratorne ptice duž obale Žutog mora, Pskov u Rusiji, podvodni grad Port Rojal na Jamajci koji važi za jedan od “najopakijih” na Zemlji i drugi.
Čitava lista trideset pet nominovanih je dostupna na sledećem linku: https://www.worldheritagesite.org/nominated/2019.
UNESKO lista svetske baštine trenutno broji 962 lokaliteta.
Srednjovekovni kompleks spomenika Stari Ras i manastir Sopoćani su bili prvi zaštićeni lokaliteti u Srbiji. Na UNESKO spisak svetske baštine su dospeli 1979, a do danas su im se, kao predstavnici naše domovine, pridružili još i crkva Bogorodica Ljeviška (2006), tri manastira – Studenica (1986), Visoki Dečani (2004) i Gračanica (2006), Pećka patrijaršija (2006), ostaci palate Romulijana nadomak Zaječara (2007) i srednjovekovni nadgrobni spomenici Stećci (2016).
