Zemljini kontinenti gube slatku vodu brže nego što se pretpostavljalo – i to tempom koji premašuje posledice otapanja glečera. Studija koju je sproveo Državni univerzitet Arizone otkriva da se svake godine izgubi količina vode jednaka dvostrukoj površini Kalifornije, dok se globalni hidrološki balans opasno narušava. Ovi rezultati, objavljeni u časopisu Science Advances, potkrepljeni su podacima sa satelita GRACE i GRACE-FO koji više od dve decenije prate promene u zalihama vode na kopnu.
Glavni uzroci ovog ubrzanog isušivanja su ekstremne suše, klimatske promene i neodrživo korišćenje podzemnih voda. Naučnici ističu da se suva područja ne samo prostiru sve dalje, već da postaju suvlja znatno brže nego što se vlažna područja obnavljaju vlagom — preokrećući tako dosadašnje obrasce u globalnom ciklusu vode.
Istraživanje je otkrilo formiranje četiri ogromne regije najviše iscrpljenih količina vode, sve locirane na severnoj hemisferi. U jugozapadnoj Severnoj i Centralnoj Americi ugroženi su gradovi poput Los Anđelesa, Meksiko Sitija i Feniksa, ali i ključne poljoprivredne oblasti. Na Aljasci i severu Kanade beleži se intenzivno topljenje glečera i permafrosta, uz sušenje zemljišta u regionima kao što je Britanska Kolumbija. Severna Rusija se suočava sa sličnim trendovima, dok se u širokoj zoni od Bliskog istoka i severne Afrike do Evroazije – uključujući Ukrajinu, severnu Indiju i sever Kine – iscrpljuju i vodeni resursi i agrarni potencijali.
Pročitajte još:
- Gde je more čisto – kvalitet vode u EU od zadovoljavajućeg do odličnog
- Sredozemno more proglašeno zonom stroge kontrole emisija sumporovih oksida
- Ugroženo Baltičko more – Porast bakterija i smanjenje kiseonika zabrinjavaju naučnike
Najveći deo izgubljene vode – čak 68 odsto – potiče iz podzemnih akvifera. Ovaj podatak je posebno zabrinjavajući, jer upućuje na to da se drevne rezerve, koje se u prirodnim uslovima obnavljaju hiljadama godina, troše bez kontrole. U tom svetlu, gubitak podzemnih voda sada više doprinosi porastu nivoa mora nego otapanje leda sa Grenlanda i Antarktika zajedno.
Dodatno zabrinjava podatak da tri četvrtine svetske populacije živi u zemljama koje već više od 20 godina beleže konstantan pad zaliha slatke vode. U uslovima očekivanog rasta stanovništva u narednim decenijama, ovakvi trendovi mogu ugroziti osnovne uslove života — od poljoprivrede i snabdevanja vodom do globalne bezbednosti.
Neophodno je uspostaviti globalne i regionalne strategije održivog upravljanja vodnim resursima, uključujući obnavljanje podzemnih voda tokom vlažnih godina, razmenu satelitskih i terenskih merenja, kao i usvajanje međunarodnih politika za zaštitu preostalih zalihа.
Energetski portal
