U okviru Projekta „Monitoring sova u Parku prirode Stara planina“ u toku 2017. godine obavljen je terenski pregled postavljenih veštačkih duplji za gnežđenje sova, postavljena drvena osmatračnica za posmatranje ptica i izrađena publikacija o sovama Parka prirode „Stara planina“. Terenska istraživanja su sprovedena po metodologiji istraživanja noćnih grabljivica, u cilju utvrđivanja njihove brojnosti i prostornog rasporeda, što kao krajnji cilj ima izradu smernica i mera zaštite područja i održivog korišćenja.
Potreba za postavljanjem kućica za sove, nastala je delom zbog toga što se osušena i šuplja stabla u šumskim kompleksima seku i izvlače iz šuma, što predstavlja veliki problem za veći broj vrsta ptica, koje kao mesta gnežđenja koriste prirodne duplje u stablima. Sečom tih stabala oko 40 vrsta ptica na području Parka prirode „Stara planina“ gube adekvatna mesta gnežđenja, noćenja i prezimljavanja, kao i izvore hrane.
Tokom 2015. i 2016. godine postavljeno je tri tipa veštačkih duplji za tri vrste sova – šumska sova Strix aluco, dugorepa sova Strix uralensis i gaćasta kukumavka Aegolius funereus.
U aprilu, junu i decembru 2017. godine obavljeni su terenski obilasci postavljenih veštačkih duplji na lokalitetima Vrelo, Široke luke, Arbinje, Tri čuke (Pirot) i Babin zub, Golema reka, Draganište, Aldinac (Knjaževac) kada je pregledano 47 veštačkih duplji. Ovom prilikom pregledane su postavljene kućice i to za dugorepu Strix uralensis 20 , šumsku sovu Strix aluco 19, a osam za gaćastu kukumavku Aegolius funereus.
Da je postavljanje veštačkih duplji (kućica) uspešna mera aktivne zaštite govori podatak da je u kućici postavljenoj na lokalitetu Babin zub u bukovoj šumi, u režimu zaštite prvog stepena, pronađeno aktivno leglo sa pet jaja šumske sove.
Projekat Monitoringa sova Parka prirode „Stara planina“ biće nastavljen i narednih godina u saradnji sa upravljačem PP „Stara planina“ – JP „Srbijašume“.
Uredbom Vlade Republike Srbije Stara planina je 1997. godine proglašena je Parkom prirode prve kategorije na površini od 141.000 ha, dok sadašnja površina pod zaštitom iznosi 114.332 ha i predstavlja najveće zaštićeno prirodno dobro u Srbiji. Upravljač je JP „Srbijašume“, gazdinstva sa sedištem u Pirotu i Knjaževcu. Stara planina je jedan od najznačajnijih centara biodiverziteta Srbije. Područje je označeno kao međunarodno značajno za biljke (IPA), dnevne leptire (PBA), ptice (IBA), a nalazi se i na spisku objekata geonasleđa Srbije (ProGeo).
izvor: zzps.rs
Sandra Jovićević
