Na osnovu člana 42. stav 8. Zakona o zaštiti prirode („Službeni glasnik RS”, br. 36/09, 88/10, 91/10 – ispravka i 14/16) Ministarstvo zaštite životne sredine obaveštava javnost o postupku pokretanja zaštite prirodnog područja II (druge) kategorije, kao Spomenik prirode „Kovačevića pećine”.
SP „Kovačevića pećine” nalazi se u zapadnoj Srbiji na teritoriji opštine Krupanj, u ataru sela Cerova, zaseok Kovačevići.
Na području predloženom za zaštitu, u krečnjacima paleozojske starosti, razvijen je podzemni karstni oblik reljefa u vidu prostranog, vijugavog i razgranatog horizontalnog kanala ukupne poznate dužine od 985 m, sa atraktivnim pećinskim nakitom – visoki stalagmiti srasli sa kratkim stalaktitima, salivi, bigrene kade, draperije i dr.
U Kovačevića pećini pronađeno je 12 različitih predstavnika artropodske faune od kojih su dve vrste gujinog češlja (Diplopoda) nove vrste za nauku, jedna podvrsta je endemična za Srbiju, a pet vrsta su balkanski endemiti.
Pećina je značajna i kao stanište slepih miševa koji u Srbiji imaju status strogo zaštićenih vrsta i nalaze se na međunarodnoj IUCN listi globalno ugroženih vrsta – veliki potkovičar (Rhinolophus ferrumequinum), mediteranski potkovičar (Rhinolophus euryale), mali potkovičar (Rhinolophus hipposideros) i dugokrili ljiljak (Miniopterus schreibersii), a posebno zbog jedinstvene mešovite kolonije velikog potkovičara i dugokrilog ljiljka.
Pećina je značajan paleontološki lokalitet na kom su pronađeni fosilni ostaci sedam predstavnika različitih rodova sisara, pleistocenske i recentne starosti, od kojih je najznačajniji nalaz pećinskog medveda (Ursus spelaeus).
Prema strukturi površina KO Cerova po vlasništvu, celokupna površina u obuhvatu zaštićenog područja je u privatnom vlasništvu. Na području SP „Kovačevića pećine” uspostavlja se režim zaštite II stepena.
Prema Pravilniku o kriterijumima vrednovanja i postupku kategorizacije zaštićenih područja („Službeni glasnik RS”, broj 97/15) SP „Kovačevića pećine”, svrstava se u II kategoriju – regionalnog, odnosno velikog značaja.
Zavod za zaštitu prirode Srbije predlaže da upravljanje SP „Kovačevića pećine” bude povereno Turističkoj organizaciji Krupanj iz Krupnja.
Zavod za zaštitu prirode Srbije dostavio je 28. septembra 2018. godine Ministarstvu zaštite životne sredine Studiju zaštite Spomenika prirode „Kovačevića pećine”.
Danom postavljanja obaveštenja na internet stranici Ministarstva ispunjeni su uslovi za pokretanje postupka zaštite ovog prirodnog područja, shodno članu 42. stav 7. Zakona o zaštiti prirode.
