Bijela reka, koja se nalazi u Nacionalnom parku Plitvička jezera u Hrvatskoj, iako se prostire dužinom svega 4,5 kilometara, tokom poslednjih 250 godina ispresecana je raznim barijerama. Ova reka predstavlja jedan od dva najvažnija vodotoka na Plitvičkim jezerima, koji dovode vodu do jezera, zbog čega je veoma važna.
Tokom prethodnih 300 godina, ljudi koji su živeli u ovom području, gradili su na Bijeloj reci vodenice i strugare, s obzirom na to da je ona bila stalni izvor vode. Međutim, danas gotovo ni jedna od tih vodenica i strugara nisu više u funkciji, a prouzrokuju štetu kako samoj reci, tako i celom ekosistemu ovog dela prirode.
Zbog toga su stručnjaci iz Nacionalnog parka Plitvička jezera i Svetske organizacije za zaštitu prirode (WWF), uklonili barijere i time omogućili Bijeloj reci da ponovo poteče prirodnim vodotokom. Akcija koju su sproveli predstavlja prvo kompleksnije uklanjanje barijera sa nekog vodotoka u Hrvatskoj.
Zahvaljujući ovakvom poduhvatu, autohtonim dunavskim pastrmkama omogućeno je slobodno kretanje celim tokom reke, a kako navode iz WWF-a, lepa vest jeste da su prve pastrmke već uočene u obnovljenom toku Bijele reke. Ova vrsta nekada je bila najzastupljenija u vodama Nacionalnog parka, međutim izlovom i umetnutim barijerama na Bijeloj reci, što im je onemogućavalo migraciju uzvodno radi mrešćenja, dovedene su do granice izumiranja.
Pročitajte još:
- Saradnja Mađarske i Srbije u tretmanu otpadnih voda duž reke Tise – BEST WASTEWATER
- Koliko su degradirani slatkovodni sistemi – Šta pokazuje izveštaj Ujedinjenih nacija
- Kako inovativna tečnost uklanja 98 odsto nanoplastike iz vode?
Kako navode iz WWF-a, uklanjanjem i zahvatima na osam barijera na toku Bijele reke, oslobođeno je ukupno osam kilometara toka od izvora Bijele reke do Prošćanskog jezera. Od ukupno osam uklonjenih prepreka, četiri su bile fizičke barijere koje su potpuno uklonjene. Na ostale četiri lokacije, sprovedeno je drugačije uklanjanje prepreka. Naime, kako objašnjavaju, voda Bijele reke podeljena je u dva toka, na način da je jedan tok vraćen u njegovo prirodno korito, dok su drugi tok ostavili da prolazi kroz ostatke od nekadašnjih vodenica. Razlog za takvu odluku jeste što su sada to postala neka nova staništa koja su važna. Te lokacije naselile su određene biljke i životinje koje nisu želeli da uništavaju.
Iako je ova reka veliku promenu doživela tokom poslednja dva meseca, celokupan proces koji je doveo do njenog današnjeg stanja, trajao je godinama. Preciznije, tokom šest godina prikupljali su se podaci, sprovodio monitoring, radila potrebna hidrološka, biološka, geodetska i druga istraživanja i merenja.
Bijela reka sada je oslobođena od betonskih cevi, visokih kamenih zidova sa bočnih strana, a obnovom mosta od suvog kamena i uklanjanjem poslednje barijere, nakon mnogo godina, ova reka vraća se svojoj sestri, Crnoj reci. Kako navode, vraćene su u spoj iz kojeg iz niko neće rastaviti nasutom zemljom, betonom ili kamenom.
Objašnjavajući zbog čega je važno sprovoditi ovakve akcije, iz WWF-a kažu da slobodni rečni tokovi doprinose kvalitetnijoj odbrani od dužih perioda suša, umanjuju štete od poplava i doprinose se očuvanju vodenog toka i nivoa podzemnih voda.
Energetski portal
