Na Arktiku primećena najveća ozonska rupa do sada

Naučnici već neko vreme prate rupu na ozonskom omotaču na Arktiku, koja je prvobitno primećena u februaru, a sada je dosegla površinu od 620.000 kvadratnih kilometara, što predstavlja verovatno najveću rupu na ozonskom omotaču na Severnom polu do sada.

Još od 2011. na Arktiku nisu primećene veće rupe na ozonskom omotaču, dok se na Antarktiku izveštaji sprovode na godišnjem nivou.

Jedan od istraživača ove ogromne ozonske rupe objasnio je da deluje kao da je ozonski sloj potpuno istrošen u tom delu.

Foto-ilustracija: Unsplash (Annie Spratt)

Kako nas ozonski omotač čuva od štetnog ultraljubičastog značenja, važno je pratiti ove promene. Pored toga, postoji nekoliko uslova koje je potrebno ispuniti da bi došlo do formiranja rupe u ozonskom omotaču. Jedne od najtipičnijih su hlorofluorougljenici (CFC), složena grupa organskih jedinjenja koji se upotrebljavaju kao pogonsko gorivo, rashlađivači ili rastvarači. Ipak, izbačeni su iz potrošačkih proizvoda još 1966. godine. Pored toga, tu su i haloni, koji su se ranije nalazili u aparatima za gašenje požara, pri čemu su se nakon emisije akumulirali u atmosferi.

Iako su izbačene iz komercijalne upotrebe, ove hemikalije mogu opstati u atmosferi između 50 i 100 godina. Upravo to je glavni razlog zbog kog se ne očekuje da se do kraja 21. veka ozonski omotač zaceli.

Stručnjaci tvrde da efekat ove rupe nije preterano rizičan po zdravlje ljudi, s obzirom na to da je Grenland slabo naseljen i da izlaganje UV zracima na njemu traje kratko. UV indeks je ipak na veoma visokoj vrednosti za ovu teritoriju i nepoznato je kakav uticaj to može imati na ekosisteme ovog područja.

Na Antartktiku sa prvim sunčevim zracima nakon zime ozon prekida vezu hlorofluorougljenicima i oslobađa hlor, pri čemu može doći do stvaranja rupe na ozonskom omotaču. Zato se svake godine proveravaju i ustanovljavaju promene nakon zime.

Ipak, još uvek ostaje nejasno zašto se ova rupa pojavila na Arktiku gde ne postoje uslovi u kojima bi se to moglo očekivati.

Jelena Cvetić

slični tekstovi

komentari

izdvojene vesti